ابداع نمادهای جانوری برای گردش دوازده سال
بر مبنای باورهای دیرینه چینی ها، سال ها بر گردش دوازه صورت یا نماد جانوری متکی هستند. این دوازه نماد جانوری هر یک دارای خصوصیاتی است و هر کدام به مدت یک سال حکمرانی می کنند. این نمادهای جانوری به ترتیب عبارتند از: موش، گاو، ببر، خرگوش، اژدها، مار، اسب، گوسفند، میمون، خروس، سگ و خوک.
پرسش اینجا است که این نمادها چگونه ابداع شد؟
پیش از پاسخ دادن به این پرسش، لازم است دانستنی های فرهنگی مهم دیگری از چین را توضیح بدهیم. بر اساس مدارک باستانی چین، در عصر «هوان دی» در حدود 5000 سال پیش، چینی ها برای نامگذاری 12 ماهِ سال «دی جی» های دوازده گانه را اختراع کردند که گفته می شود با 12 برج نجومی تطبیق دارد. این 12 «دی جی» عبارت از «زی»، «چوئو»، «یین»، «مائو»، «چن»، «سی»، «وو»، «وی»، «شن»، «یوئو»، «شیئو» و «های» که به چینی به ترتیب 子(zǐ)、丑(chǒu)、寅(yín)、卯(mǎo)、辰(chén)、巳(sì)、午(wǔ)、未(wèi)、申(shēn)、酉(yǒu)、戌(xū)、亥(hài)هستند. در سلسله «شان» (سده 16 تا 11 پیش از میلاد) چینی ها عددهای ویژه خود را برای ثبت شمارِ چیزها اختراع کردند که «تیان گان»10 گانه نامیده می شود و عبارت است از «جیا»، «یی»، «بین»، «دین»، «وو»، «جی»، «گن»، «شین»، «رن» و «کویی» و به چینی به ترتیب 甲(jiǎ)、乙(yǐ)、丙(bǐng)、丁(dīng)、戊(wù)、己(jǐ)、庚(gēng)、辛(xīn)、壬(rén)、癸(guǐ) هستند. از آن پس چینی ها نوآوری هایی انجام داده و برای ثبت سال ها، ماه ها، روزها و حتی ساعت ها با روش مرتب سازی ادغامی از 12 «دی جی» و 10«تیان گان» استفاده می کردند، مثلا سال «جیا زی» (به چینی 子(zǐ) 甲(jiǎ)) یا سال «یی چوئو» (به چینی 乙(yǐ) 丑(chǒu)).
طبق یک روایت عامیانه آقای دون فان شوئو یکی از مقامات دولتی سلسله «هان» (209 پیش از میلاد تا 220 میلادی) برای نخستین بار پیشنهاد کرد 12 «دی جی» با نمادهای جانوری دوازده گانه برای ثبت ماه های سال استفاده شوند. وان یون یکی از دانشمندان معروف همین سلسله در کتابش به نام «درباره توازن» برای نخستین بار نام های این 12 نماد جانوری را آورده است. نامگذاری سال ها با 12 نماد جانوری نیز از همین سلسله «هان» شروع شد.
در اینجا این پرسش مطرح می شود که چرا این 12 جانور برای نامگذاری انتخاب شدند. گفته می شود دلیل این امر احتمالا مرتبط با توتِم های اقوام قدیمی چین بوده است. هر یک از اقوام چین باستان جانوری را که به آن احترام می گذاشت و یا از آن هراس داشت، به عنوان نماد خود انتخاب می کردند.
