غزه و اوکراین؛ میعار دوگانه اروپا و پیروی سرسختانه از آمریکا

«جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اخیرا اذعان کرد که اروپا در مسائل غزه و اوکراین معیارهای دوگانه دارد و حمایت اروپا از اوکراین یک ضرورت اخلاقی است اما درباره غزه، حل مسائل مردمی که در یک زندان روباز به نام غزه گرفتار هستند در حوزه اختیارات اتحادیه اروپا نیست.

او همچنین صراحتا گفت: اغلب بابت اتخاذ استانداردهای دوگانه مورد انتقاد قرار می‌گیریم، اما سیاست‌های بین‌المللی تا حد زیادی به اِعمال استانداردهای دوگانه مربوط است، ما از معیارهای یکسانی برای همه مسائل استفاده نمی‌کنیم.

این حرف بورل ظاهرا بسیار صریح و صادقانه به نظر می آید. اما سئوال این است که آیا باید به خاطر این «صداقت» و یا «صراحت» او، حرف او را بپذیریم؟ جواب آن منفی است.

طبق گفته بورل، اروپا در قبال اوکراین و غزه، از دو زاویه «اخلاق» و «مسئولیت» به مساله نگاه می‌کند و به همین دلیل معیارهای دوگانه را اتخاذ کرده است. اما اگر قرار باشد از زاویه اخلاق به مسائل نگاه کند، در قبال فلسطین که مردمش زمین خود را از دست داده و شاهد احداث واحدهای مسکونی یهودی نشین در زمین خودشان هستند، در شرایط بسیار ناگوار زندگی می‌کنند و اغلب هدف بمباران ارتش اسرائیل قرار می‌گیرند، گویا اروپا باید به فلسطین توجه بیشتری می‌کرد. اما نتیجه‌اش را همه ما می‌دانیم. از این رو، بورل برای توضیح این رویکرد اروپا، از معیار عدم مسئولیت در قبال مساله استفاده کرد که بسیار واهی به نظر می‌آید و اصلا قانع کننده نیست.

این حرفش منطق بسیار سرگیچ کننده‌ای دارد و می توان دید او که می‌گوید اروپا استاندارد دوگانه دارد، درست نیست چون طبق تجربیات گذشته اروپا برای هماهنگی با آمریکا در مسائل بین‌المللی، همیشه معیار یکسانی داشته و آن، پیروی از ایالات متحده بوده است.

مثلا در بمباران اخیر نوار غزه توسط ارتش اسرائیل که در آن صدها فلسطینی در غزه کشته یا زخمی شدند، دول اروپایی از آمریکا پیروی کرده و ساکت ماندند و تقریبا همزمان در مساله دیگری، یعنی انتقاد از رزمایش چین در واکنش به سفر پلوسی به منطقه تایوان، از آمریکا پیروی و از چین انتقاد کردند.

اگر به کمی عقب‌تر نگاه بیاندازیم، می‌توانیم ببینیم تقریبا در جنگ‌های سوریه، عراق و افغانستان، کشورهای اروپایی نیز از نزدیک همراه و پیرو آمریکا بوده‌اند.

بورل با اعتراف به «معیار دوگانه» فقط این حقیقت خجالت‌آور را لاپوشانی کرد که اروپا در مسائل بین‌المللی فقط یک معیار دارد و آن پیروی از آمریکاست و طبیعتا این سئوال در ذهن مخاطبان مطرح می‌شود که شعار «استقلال راهبردی» اروپا چه زمانی می‌تواند محقق شود؟