«مازاد ظرفیت چین» یا «کمبود اعتماد به نفس» ایالات متحده؟

اخیراً، ایالات متحده و برخی از کشورهای اروپایی با مطرح کردن روایت نادرست تولید "مازاد ظرفیت"، چین را به جاری کردن "سیل" محصولات ارزان‌قمیت انرژی جدید خود در بازار جهانی متهم می‌کنند. مطرح شدن موضوع به اصطلاح تولید «مازاد ظرفیت» در مورد چین توسط آمریکا و سایر کشورهای غربی جدید نیست اما چرا آنها دوباره رو به تکرار این اتهامات قدیمی آورده‌اند؟

پاسخ را می‌توان در عدم اعتماد به نفس برای حضور در یک بازار رقابت منصفانه و تلاش برای ضربه زدن به صنایع انرژی جدید چین با سیاسی کردن موضوع یافت.

اتهاماتی که آمریکا نسبت به تولید "مازاد ظرفیت چین" مطرح می‌کند، بر اساس نتیجه گیری مبتنی بر وضعیت بازار نیست بلکه روایتی است که از سوی آمریکا ساخته شده تا از این طریق آن موجب تغییر ادراک عمومی و سیاسی شدن یک مفهوم تجاری شود و هدف واقعی از آن نیز جلوگیری از توسعه با کیفیت و محروم کردن چین از حق مشروع خود برای توسعه است.

جنت یلن، وزیر خزانه‌داری و آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا در دیدارهای اخیر خود از چین هر دو به موضوع به اصطلاح تولید مازاد ظرفیت بازار چین پرداختند. یلن از نگرانی آمریکا و سایر کشورهای غربی از تأثیر این موضوع بر بازارهای جهانی سخن گفت و بلینکن نیز در دیدار با مقامات شهر شانگهای حتی پا را از آن هم فراتر گذاشت و چین را به روش‌های تجاری ناعادلانه متهم کرد.

لین جیان، سخنگوی وزارت امور خارجه چین، به روایت‌های نادرست واشنگتن برای هدف قرار دادن صنعت ساخت خودروهای انرژی جدید چین این گونه پاسخ داد: «موضوع تولید «مازاد ظرفیت چین» نیست بلکه نگرانی بیش از حد و ناشی از کمبود اعتماد به نفس آمریکاست.» او همچنین گفت که این موضوع ممکن است یک بحث اقتصادی به نظر برسد اما در حقیقت که چنین اتهامی بر پایه یک منطق غلط ساخته شده و سابقه بیش از 200 ساله مفهوم اساسی مزیت نسبی در اقتصاد غرب را نادیده می گیرد.

در عین حال، اتهام تولید "مازاد ظرفیت" مورد تقاضای بازار پتانسیل قوی صنایع انرژی جدید در بازارهای جهانی را نیز نادیده می گیرد که برخلاف قوانین اقتصاد و تجارت بین المللی است.

به گفته «جِنگ یونگ نیان»، مدیر مؤسسه پیشرفته مطالعات جهان و چین معاصر دانشگاه چینی هنگ کنگ: «بیش از 20 سال پیش و اندکی پس از پیوستن چین به سازمان تجارت جهانی نیز صادرات محصولات با کیفیت و مقرون به صرفه توسط چین از سوی برخی کشورها به عنوان یک تهدید تلقی شد. اکنون نیز تأکید غرب بر موضوع تولید «مازاد ظرفیت» چین در واقع یک نمونه جدید از نظریه «تهدید چین» است که در قالب آن غرب تلاش می‌کند مسائل اقتصادی و تجاری را به مسائل سیاسی، امنیتی و ایدئولوژیک تبدیل ‌کند.

جان راس، اقتصاددان انگلیسی و مدیر سابق اقتصاد و بازرگانی شهرداری لندن نیز بر این باور است که: « آمریکا از ترس اینکه محصولاتش نتوانند در رأس زنجیره ارزش تجارت بین‌المللی باقی بمانند، قصد دارد با شیوه‌های ناعادلانه و مهار و سرکوب صنایع نوظهور چین، برتری خود‌ در بازار رقابت را حفظ کند.

به این ترتیب می‌توان به خوبی دید که اتهام تولید "مازاد ظرفیت" در اصل، یک روایت جدید برای حمله به چین و نمونه دیگری از زورگویی و اعمال فشارهای اقتصادی ایالات متحده بر کشورهای دیگر است.