آنچه باید مهار شود تغییرات آب و هوایی است یا صنعت انرژی جدید چین؟

اخیراً، با ورود نیمکره شمالی به تابستان، رویدادهای شدید آب و هوایی از جمله دمای هوای بالا، بارش شدید باران و وقوع سیلاب افزایش یافته است. از اواخر ماه مه، بالاترین درجه حرارت در شمال هند و دهلی نو پایتخت نیز این کشور به بیش از 50 درجه سانتیگراد رسیده؛ برخی نقاط آلمان دچار سیلاب بی سابقه در یک صد سال اخیر شده؛ و در ایالت «ریو گراند دو سول» برزیل از اواخر ماه آوریل بیش از 600 هزار نفر به خاطر بارندگی شدید و سیلاب آواره شده‌اند.

شکی نیست که گرم شدن کره زمین علت اصلی رویدادهای شدید آب و هوایی است. فعالیت‌های انسانی به انتشار گازهای گلخانه‌ای مانند دی اکسید کربن و متان ادامه داده که باعث افزایش دمای جهانی شده است. داده‌ها نشان می‌دهد که در طول 100 سال گذشته، دمای هوای جهان حدود 1.2 درجه سانتیگراد افزایش یافته و غلظت دی اکسید کربن در جو نیز بیش از 50 درصد افزایش یافته است.

علاوه بر اینکه گرم شدن زمین مستقیماً باعث افزایش دمای هوا می‌شود، چرخه بخار آب را نیز تشدید می‌کند و مقدار بخار آب اشباع شده در هوا را افزایش می‌دهد و در نتیجه، انرژی بیشتری در جو ذخیره می‌شود. در صورت ایجاد جریان همرفتی قوی هوا، رعد و برق و وزش بادهای شدید رخ می‌دهد که باعث وقوع رویدادهای بارش شدید مانند باران شدید و طوفان برف می‌شود.

بر اساس گزارش «تلفات انسانی ناشی از بلایا 2019-2000» منتشر شده توسط «آژانس پیشگیری و کاهش بلایای سازمان ملل متحد»، تحت تاثیر گرمایش زمین، در مقایسه با 20 سال اول قرن 21، رویدادهای دمای هوای بالا در 20 سال اول 232 درصد افزایش یافته؛ رویدادهای سیلاب 134 درصد، طوفان 97 درصد، آتش سوزی جنگلی 46 درصد و خشکسالی 29 درصد افزایش یافته است.

مدتهاست که به طور گسترده پذیرفته شده که تغییرات آب و هوا و افزایش رویدادهای آب و هوای شدید تهدیدی بزرگ برای بشریت است. با توجه به این اجماع و فوریت رویارویی با تغییرات آب و هوایی، صنعت انرژی جدید که در چین و سایر کشورها رونق گرفته می‌تواند به مقابله با تغییرات آب و هوایی کمک کند.

در سال‌های اخیر، صنعت انرژی جدید چین به سرعت توسعه یافته است. با در نظر گرفتن تولید برق فتوولتائیک (خورشیدی) به عنوان مثال، در سه ماهه اول سال جاری میلادی، ظرفیت جدید تولید برق فتوولتائیک که متصل به شبکه سراسری چین شده، 45.74 میلیون کیلووات بود. در سال 2023، کل ارزش صادرات خودروهای الکتریکی، باتری‌های لیتیومی و محصولات فتوولتائیک چین از یک تریلیون یوان فراتر رفت.

توسعه صنعت انرژی جدید چین به نفع جهان است. مثلا در آفریقای جنوبی، پروژه برق بادی «De Aar» که توسط چین ساخته شده، به شبکه سراسری متصل شد و کمبود نیروی برق محلی را برطرف کرده است. در کنیا نیز، نیروگاه فتوولتائیک «گاریسا» ساخت چین به بهره برداری رسید و ده ها هزار خانوار را از کمبود نیروی برق نجات داده است.

در حال حاضر، چین با بیش از 100 کشور و منطقه در پروژه‌های انرژی سبز همکاری می‌کند. گزارش «آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر» نشان می‌دهد که در طول 10 سال گذشته، میانگین هزینه تولید برق در هر هزار کیلووات ساعت در خصوص دو نوع پروژه تولید برق بادی و فتوولتائیک به ترتیب بیش از 60 درصد و 80 درصد کاهش یافته است که این تحول اکثرا مدیون صنعت انرژی جدید چین است.

اما این بدان معنا نیست که همه کشورها به این مساله نگاه مثبت دارند. متأسفانه شاهدیم ایالات متحده و اتحادیه اروپا که به طور شفاهی با نقش صنعت انرژی جدید در مقابله با تغییرات اقلیمی موافق هستند، اما تمام تلاش خود را می‌کنند تا از ورود محصولات صنعت انرژی جدید چین مانند خودروهای برقی به بازارهای خود جلوگیری کنند.

آمریکا تعرفه‌های 100 درصدی را بر خودروهای برقی چینی اعمال کرده، اقدامی که خودروهای برقی چینی را از بازار ایالات متحده حذف می‌کند. علاوه بر این، ایالات متحده همچنین سیاستهای بازدارنده مشابه را در برابر محصولات فتوولتائیک چینی اتخاذ کرده است. در اروپا، کمیسیون اروپا با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که تعرفه اضافی تا 38.1 درصد بر خودروهای الکتریکی وارداتی از چین اعمال خواهد کرد.

این کشورها با استناد به بهانه‌هایی مانند «مازاد ظرفیت» به اعمال این سیاست‌های بازدارنده می‌پردازند در حالیکه در واقع، توسعه چشمگیر صنعت انرژی جدید چین به زنجیره کامل صنعتی و سیستم زنجیره تامین چین متکی است و رقابت پذیری برتر آن در جهان نیز نتیجه رقابت‌های بازار است.