علت بازداشت موسس تلگرام غیرقابل کنترل بودن آن در غرب است؟

دستگیری «پاول دورف»، موسس و مدیر عامل پیام‌رسان تلگرام در فرانسه بحث‌های زیادی درباره علت بازداشت او و انگیزه پشت این اقدام را بر انگیخته است. با توجه به محوبیت تلگرام در روسیه و اوکراین و نقش ویژه آن در جنگ روسیه و اوکراین، برخی معتقدند که علت واقعی بازداشت دروف این است که این پیام‌رسان خارج از کنترل کشورهای غربی است.

تلگرام به روش رمزگذاری خاص خود مشهور است. این پلتفرم به کاربران این امکان را می‌دهد که پیام‌ها، عکس‌ها، فیلم‌ها و سایر فایل‌های رمزگذاری شده را تبادل کنند. تلگرام دارای حالت چت «مخفی» است که در آن سرور محتوای مکالمه را رمزگشایی نمی‌کند و امکان حذف خودکار سوابق چت پس از مدت زمان معین را فراهم کرده است.

دورف ماه آوریل طی مصاحبه‌ای با یک خبرنگار آمریکایی گفت که تلگرام توجه دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا را به خود جلب کرده و ماموران اطلاعاتی آمریکا از او در خصوص این پلتفرم سوال پرسیده بودند و سعی کرده بودند تا به طور مخفیانه تکنسین‌های تلگرام را استخدام کنند با این هدف احتمالی از پایگاه داده این پلتفرم بازدید کنند.

با توجه به ویژگی‌های مذکور تلگرام و نگرانی دروف، برخی معتقدند هدف واقعی بازداشت دروف این است که دستگاه‌های اطلاعاتی غرب می‌خواهند به روش رمزگذاری تلگرام دسترسی پیدا کنند.

«لئونید ایولف» نماینده دومای روسیه معتقد است که دستگیری دورف یک اتفاق تصادفی نیست. وی معتقد است که سرویس‌های مخفی غربی مشتاق «به‌دست آوردن» کلیدها و روش‌های رمزگذاری تلگرام و رمزگشایی ارتباطات رمزگذاری‌شده، از جمله ارتباطات نظامی که برای ناتو از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، هستند.

این در حالیست که «گئورگی لوبوشکین»، سخنگوی سابق تلگرام یکشنبه به «راشا تودی» گفت که دورف بسیار محتاط بود و اگر فکر می‌کرد فرانسه واقعاً او را دستگیر می کند، به آن کشور نمی‌رفت.

به عقیده لوبوشکین دستور دستگیری دورف احتمالاً از سوی ایالات متحده آمده است.

«ایلان ماسک» صاحب شبکه اجتماعی «ایکس» (توئیتر سابق) نیز در واکنش به این رویداد، پیام‌های متوالی در انتقاد به نبود آزادی بیان در اروپا منتشر کرد و خواستار آزادی دورف شد. او همچنین درباره سرنوشت شبکه ایکس ابراز نگرانی کرد. ماسک گفت بعید نیست که با توجه به دستگیری دورف، در آینده نیز کسی علیه شبکه اجتماعی ایکس اقدامات بدی انجام دهد.

نگرانی ماسک موجه است.

ماسک قبلا پس از تحویل گرفتن «توئیتر» افشا کرده بود که توئیتر یک «گروه سایه» انسداد پیام‌ داشت. این گروه با «اف بی آی» در نظارت بر کاربران و ممنوع کردن حساب‌های خاص همکاری نزدیک داشت.

این اقدام ایلان ماسک یک موج افشاگری را بر انگیخته است. به عنوان مثال، «مت تایبی» گزارشگر آمریکایی فاش کرد که علاوه بر توئیتر، مقامات سرویس‌های مخفی آمریکا مانند اف بی آی و سیا مرتباً با مدیریت توئیتر ملاقات می کردند و از او می‌خواستند تعداد زیادی از «حساب‌های مشکل‌دار» در توئیتر را مسدود کند. او همچنین فاش کرد که دولت ایالات متحده با تقریباً تمام شرکت‌های فناوری بزرگ مانند «فیس‌بوک» و مایکروسافت «ارتباطش» را حفظ کرده است.

بنابراین از اینجا می‌توان فهمید که چرا ماسک به دستگیری دورف آن گونه واکنش نشان داد. احتمالا هدف واقعی دستگیری دورف تحت کنترل غرب نبودن این شبکه پیام‌رسان است.

«یوری افنین» معاون اول رئیس کمیته امنیت دومای روسیه به روشنی این گمانه را ابراز کرده است. او گفت که دستگیری دورف در فرانسه نشان داد که نخبگان غربی امیدوارند تلگرام را به ابزاری قابل کنترل تبدیل کنند، درست مانند یوتیوب و فیسبوک.

از سرنوشت دورف و تلگرام هم می‌توان به فکر برخورد آمریکا با «تیک تاک» افتاد. آمریکا به بهانه «نظارت تیک تاک بر کاربران و تهدید علیه امنیت ملی آمریکا»، تهدید کرد که تیک تاک را ممنوع می‌کند یا آن را مجبور کند تا به شرکت های آمریکایی فروخته شود. در واقع این شرکت هیچ «در پشتی» برای دولت چین باقی نگذاشته که طبیعتا هیچ «در پشتی» برای آمریکا فراهم کند. به عبارت دیگر، تیک تاک از کنترل دولت ایالات متحده بر آن خودداری می‌کند و حالا، ادامه حیاتش در آمریکا دشوار شده است.