کمک دیپلماسی میزبانی چین به صلح و بازسازی افغانستان

سومین نشست وزیران خارجه کشورهای همسایه افغانستان پنجشنبه 31 مارس برابر با 11 فروردین در شهر «تونشی» در استان «آن هویی» واقع در شرق چین برگزار شد. هفت وزیر خارجه یا نمایندگان عالی رتبه از کشورهای چین، ایران، پاکستان، روسیه، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان در این نشست حضور داشتند.

«شی جین پینگ» رئیس جمهوری خلق چین پیام کتبی به این نشست ارسال و خاطرنشان کرد که یک افغانستان آرام‌، باثبات، توسعه‌یافته و مرفه خواسته همه مردم افغانستان است و همچنین با منافع مشترک کشورهای منطقه و جامعه جهانی نیز همخوانی دارد. وی افزود: کشورهای همسایه افغانستان باید تمام تلاش خود را برای رسیدن به اجماع، هماهنگی و همکاری و حمایت از مردم افغانستان در ایجاد آینده بهتر به خرج دهند.

نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان اولین جلسه خود را در ماه سپتامبر سال گذشته برگزار و به طور رسمی مکانیسم هماهنگی و همکاری کشورهای همسایه افغانستان را راه اندازی کرد. نشست امسال که به میزبانی طرف چینی برگزار شد، نکته‌های قابل اشاره زیادی داشت چرا که علاوه بر وزیر یا نماینده هفت کشور فوق الذکر که در نشست وزیران خارجه همسایه افغانستان شرکت می‌کردند، گفتگوی وزرای خارجه «کشورهای همسایه + افغانستان و سازوکار مشورتی چین، آمریکا و روسیه +» در مورد مسئله افغانستان نیز در حاشیه این جلسه برگزار شد. سرپرست وزارت خارجه دولت موقت افغانستان، وزیر خارجه اندونزی، وزیر خارجه قطر و نماینده ویژه ایالات متحده در امور افغانستان نیز برای اولین بار در این نشست حضور داشتند که این پدیده در دو نشست قبلی کشورهای همسایه افغانستان دیده نشده بود به همین دلیل این موضوع نه فقط توان نیرومند دیپلماسی چین در بسیج و هماهنگی را نشان داد بلکه صداقت و تلاش این کشور برای کمک به بازسازی افغانستان را نیز ثابت کرد.

برگزاری نشست میکانیسم «چین-آمریکا-روسیه +» در حاشیه اجلاس وزیران خارجه همسایگان افغانستان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. چین، ایالات متحده، روسیه و پاکستان که در این نشست شرکت کرده، ذینفعان مهم در موضوع افغانستان و کشورهایی هستند که تأثیر مهمی بر افغانستان دارند. برتری‌های چهار طرف مکمل یکدیگر است و اگر نیروی مشترکی را تشکیل دهند، می‌توانند کارهای بزرگ بسیاری را انجام دهند.

در حال حاضر، افغانستان در مرحله حساسی از هرج و مرج تا برقراری یک حکومت باثبات قرار دارد و مردم افغانستان با یک فرصت تاریخی روبرو هستند تا آینده و سرنوشت خود را در دست بگیرند و مسیر توسعه را متناسب با شرایط ملی خود پیدا کنند. در عین حال کابل با بسیاری از چالش‌های جدی در حوزه‌های بشردوستانه، اقتصاد، مبارزه با تروریسم و مدیریت اجتماعی روبرو است. بسیاری از همسایگان افغانستان از جمله چین انتظار دارند که دولت موقت افغانستان متعهد به ایجاد یک ساختار سیاسی باز و فراگیر باشد، سیاست‌های داخلی و خارجی معتدل و محتاطانه را دنبال و به طور موثر با تروریسم مبارزه کند. با نگاهی به آینده، کشورهای همسایه افغانستان می‌توانند با استفاده از مزایا و ویژگی‌هایشان به افغانستان در ارتقای تحول و بازسازی کشور کمک کنند و سهم شایانی در تحقق ثبات، امنیت و توسعه دراز مدت افغانستان و منطقه ایفا نمایند.

اگرچه همسایگان افغانستان فعالانه به بهبود وضعیت افغانستان کمک کرده‌اند، اما نمی‌توانند مسئولیتی را بر عهده بگیرند که ایالات متحده و متحدانش برای برقراری مجدد صلح و بازسازی افغانستان باید به دوش بگیرند. خروج غیرمسئولانه آمریکا و تحریم‌های بعدی علیه دولت موقت افغانستان منجر به یک بحران انسانی بی‌سابقه در افغانستان شده است.

بر اساس اعلام سازمان برنامه جهانی غذای سازمان ملل، اگر مواد غذایی اضطراری و تجهیزات پزشکی به موقع به افغانستان منتقل نشود، «وضعیت وخیم در افغانستان» به «یک فاجعه انسانی کامل» تبدیل خواهد شد.

دولت ایالات متحده 7 میلیارد دلار از دارایی‌های بانک مرکزی افغانستان را به بهانه مجازات طالبان مسدود کرد و سپس به طور خودسرانه تصمیم گرفت که 3.5 میلیارد دلار از آن را برای اهداف دیگر استفاده کند. زمانی که افغانستان از نظر سیاسی ناآرام است و مردم از گرسنگی می‌کشند، این اقدام ایالات متحده معادل غارت وقیحانه دارایی‌های افغانستان است. دارایی‌های افغانستان متعلق به همه مردم افغانستان است و ایالات متحده باید فورا و بدون قید و شرط این دارایی‌ها را به مردم افغانستان بازگرداند. علاوه بر این، آمریکا و متحدانش باید بدون قید هیچ شرط سیاسی برای بهبود معیشت مردم و فعال کردن فعالیت‌های مالی و تجاری، کمک‌های خود را به افغانستان افزایش دهند.

از ماه اوت سال گذشته به این طرف، چین کمک های بشردوستانه اضطراری به ارزش نزدیک به 300 میلیون یوان را به موقع به افغانستان ارائه کرده است. چین به عنوان یک همسایه سنتی و دوست افغانستان، به همکاری با همه ذینفعان از جمله همسایگان افغانستان برای ایفای نقش مکانیسم‌های موثر چندجانبه مانند نشست وزیران خارجه همسایگان افغانستان در کمک های بشردوستانه و بازسازی اقتصادی افغانستان ادامه خواهد داد. پکن در عین حال مکررا از آمریکا و متحدانش خواسته که به مسئولیت‌ها و تعهدات خود عمل کنند و صلح، توسعه، ثبات و نظم را به مردم افغانستان بازگردانند. مردم افغانستان حق دارند زندگی مسالمت‌آمیز و خوراک و پوشاک کافی داشته باشند و همچنین ملت افغانستان حق دارند در جامعه جهانی جایگاه خود را داشته باشند.