تزلزل پایه و اساس روابط همپیمانیِ آمریکا و کشورهای حوزه خلیج فارس

پس از آغاز درگیری روسیه و اوکراین، امارات متحده عربی در میان کشورهای حوزه خلیج فارس کمترین همراهی با ایالات متحده را داشته است. تصویر دیدار بین «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا (چپ) و «شیخ عبدالله بن زاید» وزیر خارجه امارات متحده عربی (راست) در اکتبر 2021.

پس از آغاز درگیری روسیه و اوکراین، ایالات متحده امیدوار بود که متحدانش در خلیج فارس به «اتحاد ضد روسی» بپیوندند و تولید نفت را برای تثبیت قیمت‌های بین‌المللی نفت افزایش دهند تا به آمریکا در کاهش فشارهای تورمی کمک کنند. با این حال، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و سایر کشورها درخواست واشنگتن را رد کردند موضوعی که جالب توجه و قابل بررسی است.

امارات متحده عربی، همپیمان دیرینه آمریکا در خلیج فارس، در برابر فشارهای ایالات متحده مقاومت کرد و در رای‌گیری شورای امنیت درمورد پیش نویس قطعنامه درباره وضعیت اوکراین رای ممتنع داد. وزیر امور خارجه امارات در زمانی که ایالات متحده از متحدان خود خواستار تحریم روسیه بود، به مسکو نیز سفر کرد. علاوه بر این، «بشار اسد»، رئیس جمهور سوریه در 18 مارس از امارات متحده عربی بازدید کرد که به عنوان یک سفری در راستای ذوب یخ روابط برای سوریه برای بازگشت به جهان عرب تلقی می‌شود. ایالات متحده از این واقعیت که تحریم‌های آمریکا علیه سوریه و شخص بشار اسد لغو نشده و روسیه و ایران «متحدان محکم» سوریه محسوب می‌شوند، عمیقاً ناامید و نگران است.

در زمینه انرژی، عربستان سعودی و امارات متحده عربی درخواست‌های آمریکا برای افزایش تولید نفت را رد کرده‌اند. پس از آغاز درگیری روسیه و اوکراین، ایالات متحده تهدید کرد که صنعت نفت و گاز روسیه را تحریم خواهد کرد، اما ممنوعیت صادرات نفت و گاز روسیه منجر به کمبود بزرگی در عرضه جهانی نفت و گاز خواهد شد، نه تنها امنیت انرژی اروپا را تهدید می‌کند، بلکه سطح تورم را در ایالات متحده بالا خواهد برد. بنابراین، ایالات متحده از کشورهای تولیدکننده نفت خلیج فارس خواست تا فوراً ظرفیت تولید غیرفعال خود را آزاد کنند. جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا به این سبب مخصوصا با ولیعهد عربستان سعودی و ولیعهد ابوظبی امارات تماس گرفت، اما هر دو از گفتگوی تلفنی با بایدن خودداری کردند موضوعی که باعث شد آمریکا آبرویش را از دست بدهد.

تغییر نگرش عربستان سعودی، امارات متحده عربی و سایر کشورهای حوزه خلیج فارس نسبت به آمریکا نشان می‌دهد منطق زیربنای روابط آنها با آمریکا دستخوش تغییرات عمیقی شده و پایه‌های امنیتی، اقتصادی و سیاسی این روابط متزلزل شده که دلایل آن را عمدتاً در سه جنبه زیر باید جستجو کرد: