کنفرانس امنیتی مونیخ؛ چرا باید رقابت باخت-باخت را کنار بگذاریم؟

«کنفرانس امنیتی مونیخ» (MSC) به جای تصمیم گیری درباره سیاست‌های امنیتی بین‌الملل، نشستی برای بحث و تبادل نظر است. طی سال‌های اخیر کلیدواژه‌های «گزارش کنفرانس امنیتی مونیخ» مثل مفاهیم «بی‌غربی»، «عدم یادگیری درماندگی» و «باخت-باخت» به کانون توجه مباحث تبدیل شده‌اند.

«گزارش کنفرانس امنیتی مونیخ 2024» چهار منطقه را تحت پوشش قرار می‌دهد – اروپای شرقی، هند-اقیانوسیه، خاورمیانه و ساحل صحرا– همچنین سه زمینه سیاستی یعنی جهانی‌سازی، سیاست آب و هوایی و پیشرفت فناوری نیز در آن مورد بحث قرار می‌گیرد.

کنفرانس امنیتی مونیخ محصول تاریخ و شاهد تاریخ است به گونه‌ای که منعکس کننده دیدگاه‌های آلمان و حتی اروپا در تغییرات اساسی نظم بین‌المللی محسوب می‌شود. بدون تردید اروپا به عنوان یک ناظر و یک شاهد نسبت به تغییرات چشمگیر در محیط ژئواستراتژیک خود، حساس‌تر است.

کنفرانس امنیتی مونیخ 2024 شادی را برای اروپا به ارمغان نیاورد بلکه بیشتر منادی اضطراب، تردید و تامل بود. پویایی باخت-باخت در حال حاضر در حال در بسیاری از حوزه‌های سیاست خود را نشان داده و در حال در برگرفتن مناطق مختلف است.

اول، این کنفرانس تحت تاثیر دوگانه دو درگیری منطقه‌ای مهم برگزار شد؛ درگیری روسیه-اوکراین و درگیری فلسطین-اسرائیل. چگونگی حل چالش‌های ناشی از درگیری‌های منطقه‌ای مساله‌ای فوری برای اروپا و حتی جامعه جهانی است.

دوم، 2024 یک «سال فوق العاده انتخابات» محسوب می‌شود؛ نه تنها انتخابات «پارلمان اروپا» در ماه ژوئن برگزار می‌شود بلکه انتخابات مهم ریاست جمهوری ایالات متحده نیز در نوامبر برگزار خواهد شد. چگونگی مواجهه با تاثیر بازگشت احتمالی ترامپ بر همکاری فراآتلانتیک به مثابه «خطر قریب الوقوعی» است که بالای سر تصمیم‌سازان اروپا قرار دارد و اروپا باید درباره اینکه چگونه خودمختاری خود را با رویکرد ترامپی «اول آمریکا» تقویت کند، بیاندیشد.

سوم، امنیت به یک کانون توجه در جامعه بین‌المللی تبدیل شده و امنیت اقتصادی، امنیت ایدئولوژیکی و امنیت سنتی به هم پیوند خورده‌اند. چگونگی حل این تنگنای امنیتی به نقطه پیشرفتی برای اروپا تبدیل شده تا درباره راهبرد خود بیاندیشد.

بنا بر این، موضوع اصلی این کنفرانس بحث درباره این است که چگونه جامعه بین‌الملل می‌تواند از دام رقابت راهبردی بپرهیزد و چگونه از چرخه باطل بازی مجموع صفر دوری کند.

جهان وارد دوره‌ای از آشفتگی و تحول جدید شده و بیشتر بازیگران جهانی در حال تماشا و تنظیم راهبردهای خود بر اساس این تغییرات هستند. «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل گفت که جامعه جهانی از هم پاشیده‌ و تکه تکه تر از هر زمانی در 75 سال گذشته شده است.