«دیوار بزرگ سبز»؛ روایتی واقعی از شکوفایی شهر بیابانی چین
«جونگ‌ویی» در منطقه خودمختار «نینگ‌شیا هوی» واقع در لبه جنوبی بیابان «تنگر» با تلاش‌های مستمر چندین دهه‌ای حدود 100 هزار هکتار از مجموع از مجموع 112 هزار هکتار بیابان خود را از طریق جنگل‌کاری بازیابی کرده است.
این تلاش بی وقفه پوشش سبز آن را از کمتر از 1 درصد در گذشته به 42 درصد در حال حاضر افزایش داده و به شکلی موثر بیابان تنگر را 25 کیلومتر عقب رانده است.
این شهر علاوه بر دستیابی به پیشرفت قابل توجه در کنترل بیابان، از 12 هزار هکتار باقیمانده بیابان خود برای توسعه گردشگری بیابانی، انرژی خورشیدی، کشاورزی و صنایع پرورشی استفاده کرده و بسیاری را از فقر نجات داده و معیشت مردم محلی را بهبود بخشیده است.
با توجه به فرا رسیدن «روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی و خشکسالی»، مناسب است که نگاهی دقیق‌تر به سفر جونگ‌ویی از مبارزه با بیابان‌زایی گرفته تا رونق آن در میانه شن‌ها و ماسه‌ها بیاندازیم.
چین جزو کشورهایی است که بیشترین ضربه را از بیابان‌زایی خورده و نواحی بیابانی آن بیشتر در مناطق شمال غرب، شمال و شمال شرق متمرکز شده که در مجموع به عنوان «سه شمالی» معروف شده‌اند.
چین برای مقابله با این چالش تبدیل «برنامه جنگل پناهگاه سه شمال» (TSFP) که یک پروژه گسترده جنگل‌زایی را به یک «دیوار بزرگ سبز» استوار و بادوام و سد امنیت زیست‌محیطی در سراسر شمال این کشور پیشنهاد کرده است.
در حالی که نینگ‌شیا از سه طرف با بیابان احاطه شده، جونگ‌ویی شهری است که بیشترین ضربه را خورده و بشدت نسبت به فاجعه‌های طوفان شن آسیب پذیر است. در سال 1958 که خط آهن برای نخستین بار به جونگ‌ویی رسید و راه اندازی شد، کارشناسان خارجی پیش بینی کردند در کمتر از 30 روز زیر ماسه‌ها مدفون شود. این راه آهن نخستین خط آهن در کشور بود که از بیابان می‌گذشت.
«تانگ شی‌مینگ» که 60 سال دارد و مهندس ارشد یک مزرعه جنگل‌کاری دولتی در جونگ‌ویی است، خاطراتش را بازگو کرد و گفت: وقتی دانش آموز دبستان بودم، یک روز در راه بازگشت از مدرسه به خانه، طوفان شن رخ داد. بادهای شدید بسیاری از همکلاسی‌هایم را در گودال آن نزدیکی انداخت و حتی چند نفر از آنها کشته شدند.
شهر جونگ‌ویی برای حفاظت از مسیر راه آهن، برنامه کاهش بیابان را آغاز کرد. دانشمندان در «ایستگاه تحقیقاتی و آزمایشی بیابان شاپوتو» بخشی از «موسسه محیط زیست و منابع شمال غربِ آکادمی علوم چین» به همراه ساکنان محلی تخته‌های شطرنجی نی مانند را برای تثبیت شن و ماسه و جلوگیری از جابجایی تپه‌های شنی ایجاد کردند.